Werkdagen tot 17:00 bereikbaar
Nederland staat voor grote ruimtelijke opgaven. In de beperkte ruimte die we hebben moeten grote ontwikkelingen als klimaatadaptatie, energietransitie, wonen, werken een plek vinden. Het kabinet heeft besloten de regie op de inrichting van de ruimte opnieuw op te pakken. Het kabinet gaat hiervoor een Nota Ruimte opstellen. Deze Nota is een Nationale Omgevingsvisie, en vervangt daarmee de huidige Nationale Omgevingsvisie (NOVI) uit 2020.
De contourennotitie is de eerste stap op weg naar de nieuwe Nota. In deze notitie wordt de visie voor Nederland geschetst en geeft de eerste aanzetten tot de inhoud van de Nota. Het thema is ‘Heel Nederland’.
De contourennotitie brengt de opgaven en keuzes in beeld in drie ruimtelijke bewegingen:
Op basis van de contourennotitie start het Rijk een participatieproces. Naar verwachting wordt de ontwerp-Nota Ruimte in 2024 gepresenteerd.
Het Rijk pakt met de Nota naar eigen zeggen de regie op de ruimtelijke ontwikkeling stevig op. Hiermee heeft het Rijk tot doel te zorgen voor afgewogen en eerlijke keuzes. Daardoor ontstaat gebiedsoverstijgende samenhang en verbeterde ruimtelijke kwaliteit.
Het accent ligt nadrukkelijk op het hele land. De laatste jaren lag het accent in het ruimtelijk beleid vooral op het versterken van (al) sterke regio’s en stedelijke gebieden. Het Rijk wil met deze nieuwe aanpak een evenwichtige verdeling van de lusten en lasten realiseren met aandacht voor de eigenheid van regio’s – met lokaal passende oplossingen.
Ondertussen lopen er op ruimtelijk vlak allerlei andere processen. De provincies zijn bijvoorbeeld op dit moment aan de hand van het programma NOVEX (Nationale Omgevingsvisie Extra) bezig met het opstellen van de zogenaamde Ruimtelijke Voorstellen. Hierin geven provincies aan hoe zij aan de ruimtelijke opgaven invulling willen geven. Het Rijk bekijkt of deze plannen gezamenlijk tot een duurzaam en effectief landelijk beleid leiden, en is van plan deze te gebruiken als input voor de nieuwe Nota. Gezien de recente politieke wijzigingen op provinciaal niveau is het maar de vraag in welke mate dit gaat slagen. Het is daarom interessant om te zien hoe het Rijk aan de geambieerde regierol invulling gaat geven.
In reactie op de contourennotitie geven regio’s en regionale overheden aan graag zelf regie te willen houden over de ruimtelijke inrichting. Ze vinden daarom dat de regierol van het Rijk zich moet beperken tot de nationale belangen en dat het Rijk een betere samenwerking tussen regionale overheden moet stimuleren en faciliteren. Voor elke regio zou een economisch perspectief moeten blijven bestaan. Hiervoor is duidelijke, eenduidige regelgeving nodig en heldere keuzes. Daar zijn volgens de regio’s nog veel stappen in te zetten.
Het is interessant dat de contourennotitie spreekt over integrale opgaven, maar daarin wel drie bewegingen benoemt die vrij sectoraal van opzet zijn. De ruimte is te schaars en de opgaven zijn te groot om voor elke beweging eigen (ruimtelijke) oplossingen te bedenken. De kracht zit ‘m in de integrale benadering: Heel Nederland, maar dan ook écht in heel Nederland. Voor regionale overheden een kans om aan te schuiven, mee te denken en vanuit lokale kennis innovatieve oplossingen aan te kunnen reiken.
Voor BVNG betekent de contourennotitie nog meer nadruk op wat we al jaren doen: vanuit de regio doordachte afwegingen maken met oog voor mens en omgeving, in samenhang met alle vakgebieden en met oog voor de gebiedseigen karakteristieken. Als het accent in het rijksbeleid meer komt te liggen op de regionale ontwikkeling, zijn deze keuzes des te waardevoller.
Met de aangekondigde Nota Ruimte en de focus op grote ruimtelijke opgaven, zoals klimaatadaptatie, energietransitie en het vinden van een evenwicht tussen landbouw en natuur, zal er waarschijnlijk een grotere vraag ontstaan naar experts op het gebied van Ruimtelijke Ordening, lees de kansen voor 2024. BVNG biedt meerwaarde door hooggekwalificeerd personeel aan te bieden aan opdrachtgevers in de publieke sector die betrokken zijn bij deze opgaven.
Tot slot geeft de contourennotitie kracht aan een integrale benadering voor heel Nederland. BVNG adviseert bij het inzetten van gekwalificeerd personeel om oplossingen te bieden die rekening houden met de samenhang tussen verschillende ruimtelijke opgaven. Dit kan innovatieve en duurzame samenwerkingen opleveren die aansluiten bij de nationale en regionale belangen. BVNG is daarom bij uitstek de partner om mee te denken over de inrichting van Nederland.