Blijven werken aan onze gezamenlijke opdracht om de maatschappij beter te maken
Het werken aan belangrijke maatschappelijke opgaven in Nederland gaat na Prinsjesdag 2023 onverminderd door. Uitvoerbaarheid en vertrouwen in de overheid zijn daarin belangrijker dan ooit. Samenwerking met andere overheden en burgers is daarin het uitgangspunt. In de ogen van BVNG zijn dat belangrijke boodschappen uit de troonrede van het demissionaire kabinet op Prinsjesdag 2023.
De koning benoemde in de troonrede: ”Nederland lijkt van buiten een sterk land, met goede voorzieningen en een sterke economie. Maar achter dat positieve beeld, gaat de permanente opdracht schuil om te blijven werken aan kansengelijkheid, bestaanszekerheid en perspectief. “ Daarbij ligt het accent op het stimuleren van brede welvaart.
Belangrijke onderwerpen in dit verband zijn het bestrijden van armoede, de afwikkeling van de aardbevingsschade als gevolg van de gaswinning in Groningen, de toeslagenaffaire, de MH17 ramp en de oorlog in Oekraïne.
BVNG heeft op een rij gezet wat de plannen van Prinsjesdag 2023 betekenen voor de drie domeinen Sociaal Domein, Fysieke Leefomgeving en Zorg.
De rode draad: ook in 2024 wordt er veel gevraagd van overheden en andere organisaties in de publieke sector. Het werk gaat volop door en soms is er extra geld of worden bezuinigingen teruggedraaid.
Sociaal Domein
Jeugd
- Toeslagendossier. In 2023 is al veel geïnvesteerd in het Toeslagendossier. In 2024 gaat dit door en krijgen ouders meer ruimte en keuze, zodat herstel voor deze gezinnen sneller kan plaatsvinden. Het totale herstelbudget is ruim 7 miljard euro wat ingezet wordt voor het opstellen van andere routes voor extra schade voor betrokkenen, regelingen voor ex-partners en nabestaanden.
- Jeugdbescherming. Er komt 43 miljoen euro extra voor de jeugdbescherming. Hiermee wil het kabinet bereiken dat de werkdruk voor jeugdbeschermers verlaagd wordt, de huidige jeugdbeschermers behouden blijven en er geïnvesteerd wordt om nieuwe jeugdbeschermers aan te trekken.
- Mentale gezondheid. Er gaat meer geïnvesteerd worden de mentale gezondheid van jongeren, zoals het verlagen van eenzaamheid, onder andere door middel van de Hervormingsagenda Jeugd. Hierdoor kan sneller passende hulp geboden worden.
- Onderwijs. De zorg wordt geuit over de daling in de prestaties van kinderen en jongeren binnen zowel het basis- als voortgezet onderwijs. Het kabinet wil dit aanpakken door onder andere in te zetten op het herstellen van kansengelijkheid en het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Er wordt extra steun geboden aan kinderen en jongeren die dat nodig hebben. Ook kunnen kinderen en jongeren een gratis gezonde maaltijd op school krijgen.
Maatschappelijke ontwikkeling
- Migratie- en inburgeringbeleid. Er komt 4 miljard euro voor het migratie- en inburgeringbeleid, waarmee lokale overheden de uitvoering hiervan beter kunnen organiseren. Lokale overheden worden ondersteund bij het realiseren van opvangplekken. Het gaat hierbij om instroom, doorstroom en uitstroom en daarnaast het creëren van een stabiele opvangcapaciteit. De capaciteit van opvangplekken bij het COA worden geleidelijk vergroot naar 41.000.
- Tegengaan armoede. Om armoede te bestrijden wordt voor huishoudens met een laag inkomen het kindgebonden budget verhoogd. Hier besteedt het kabinet 1,1 miljard euro aan. Daarnaast wordt de huurtoeslag vergroot met 700 miljoen euro en wordt het Noodfonds Energie verlengd t/m maart 2024. Verder wordt 200 miljoen euro besteed om de arbeidskorting voor werkenden met een lager inkomen in 2024 te verhogen.
- Oekraïense vluchtelingen. Er wordt 3,4 miljard vrijgemaakt voor Oekraïense vluchtelingen in Nederland. Daarvan wordt 3 miljard euro besteed aan de huisvesting, 250 miljoen euro aan zorg & ondersteuning, 79 miljoen euro aan onderwijs en 25 miljoen euro aan sociale zekerheid.
- Arbeidsmarkt. Er wordt meer geïnvesteerd in versterking van de arbeidsmarkt, diversiteit en inclusie en betere werkomstandigheden.
- Lokale toegang. Er komt meer aandacht voor het versterken van vertrouwen bij de lokale overheid als toegangspoort naar zorg en ondersteuning. Uitvoeringsorganisaties en ervaringsdeskundigen moeten eerder betrokken worden bij de totstandkoming van beleid, professionals krijgen meer ruimte in de uitvoering van het beleid en er moet meer aandacht zijn voor de werkbaarheid van wet- en regelgeving in de praktijk.
Fysieke Leefomgeving
Openbare Orde en Veiligheid (OOV)
- Ondermijning. Het functioneren van de democratische rechtsstaat moet beschermd worden en de opsporing en vervolging van criminelen moet met onverminderde kracht voortgezet worden. Er worden preventieve maatregelen genomen om te voorkomen dat kwetsbare jongeren de criminaliteit in gaan en ondermijning in de samenleving binnendringt. Het kabinet stelt daarom structureel 112 miljoen euro extra beschikbaar om het stelsel bewaken en beveiligen te verbeteren en uit te breiden.
Ruimtelijke Ordening (RO)
- Betaalbaar wonen. Investeren op regie op volkshuisvesting en ruimtelijke ordening door met overheden, bouwers en corporaties meer betaalbare woningen te bouwen. In iedere regio bouwafspraken, extra locaties en financiële steun. Daarnaast werkt het kabinet aan betere bescherming van huurders, door de regulering van middenhuur. Voor politieagenten, leraren, verpleegkundigen en anderen met een salaris rond modaal is dat van belang. Een goede, betaalbare woning – in koop- of huursector – is immers één van de basisvoorwaarden voor bestaanszekerheid. Hiermee wordt het huidige beleid voortgezet.
- Nota Ruimte. In deze nota wordt gewerkt aan de toekomstige inrichting van ons land. Daarin gaat het onder meer om de balans tussen landbouw, visserij en natuur, ruimte voor een duurzame energievoorziening, circulaire economie, nieuwe stedelijke ontwikkeling en vitaal platteland. Ruimtelijke vraagstukken zijn in ons land altijd verbonden met water en mobiliteit. Onderwerpen die de komende periode om keuze vragen, zijn onder andere duidelijkheid over de toekomst van Schiphol, Lelystad Airport, het onderhoud van onze infrastructuur en verbetering van de waterkwaliteit.
Duurzaamheid, klimaat en energie
- Klimaat. Aan het klimaat is in de troonrede en miljoenennota veel aandacht besteed. In de afgelopen kabinetsperiode is een ambitieus klimaatbeleid ingezet met subsidieregelingen voor isolatie, zonnepanelen, warmtepompen en andere maatregelen om burgers en bedrijven te helpen bij het maken van duurzame keuzes. Dit beleid wordt voortgezet.
- Aanpak netcongestie. De capaciteit van het elektriciteitsnet wordt in hoog tempo vergroot en de overgang naar meer flexibel en gespreid gebruik gestimuleerd.
- Duurzame landbouw. Voor jonge boeren die willen bouwen aan een duurzame toekomst maakt het kabinet volgend jaar geld vrij voor steun bij bedrijfsopvolging. Ook de biologische sector krijgt extra ondersteuning.
Zorg
Ouderenzorg
- Bezuinigingen teruggedraaid. Het kabinet schrapt 225 miljoen euro van de omstreden bezuinigingen op de ouderenzorg, het gaat om ongeveer de helft van wat eigenlijk zou worden bezuinigd. Het betreft twee plannen door zorgaanbieders en zorgkantoren meerjarige afspraken te laten maken en door de verplichte norm van twee verzorgenden op acht bewoners in verpleeghuizen te versoepelen.
- Zorg dichtbij huis. Er wordt geïnvesteerd om zorg voor ouderen te verbeteren en dichterbij huis te organiseren.
(Wijk)verpleging
- Samenwerken in de wijk. Middels het Integraal Zorgakkoord wordt extra geïnvesteerd op samenwerking met ketenpartners als huisartsen. Op basis van actuele gegevens van het Zorginstituut en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) zijn de uitgaven in alle sectoren in 2023 incidenteel bijgesteld. De grootste meevaller doet zich voor in de wijkverpleging (circa 812 miljoen euro). Voor de sectoren die geen onderdeel zijn van het IZA zijn daarnaast de verwachte structurele effecten verwerkt. Dit betreft met name neerwaartse bijstellingen van 139 miljoen euro voor hulpmiddelen en 42 miljoen euro voor fysiotherapie.
Wat betekent het voor BVNG?
Vanuit BVNG betekent dit alles dat we ons op volle kracht blijven inzetten op het aantrekken, ontwikkelen en behoud van professionals en expertise in al onze domeinen. Daarmee leveren we een belangrijke bijdrage aan het vervullen van de uitdagingen van de overheid en organisaties in de publieke sector in 2024 en helpen we de samenleving vooruit.
Bron Rijksoverheid: Troonrede 2023 | Toespraak | Rijksoverheid.nl
Bron Miljoenennota: Miljoenennota-2024.pdf
